“Elmin yeni rakursunda dost və düşmən stereotipi: F.Bodenştedt və Azərbaycan” mövzusunda elmi seminar
BDU-nun Filologiya fakültəsində 27 Mart - “Elm günü”nə həsr olunmuş silsilə tədbirlər çərçivəsində “Elmin yeni rakursunda dost və düşmən stereotipi: F.Bodenştedt və Azərbaycan” mövzusunda elmi seminar keçirilib. Seminarda fakültənin professor-müəllim heyəti və tələbələr iştirak ediblər.
Mövzu ilə bağlı Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının dosenti Məti Osmanoğlu geniş təqdimatla çıxış edib. Məruzəçi qeyd edib ki, “elmin yeni rakursu” anlayışı iki məna ifadə edir. Birincisi, burada istifadə edilən mənbələrin çoxu Azərbaycan dilinə xarici dillərdən süni intellekt vasitəsilə tərcümə olunub və XXI əsrin möcüzəsi olan bu texnoloji yenilik hazırda həm alimlərimiz, həm də yeni yetişən nəsil qarşısında sərhədsiz imkanlar açır. İkincisi, indiyədək filologiya elmində kök atmış bəzi stereotiplər ədəbiyyata və ümumən tarixə fərqli baxış bucaqlarından baxmağa ciddi maneçilik törədir. Bunlardan biri də Avropada və dünyada şair, nasir, dramaturq, publisist, tərcüməçi, teatr xadimi, şərqşünas və slavyanşünas alim kimi tanınan professor Fridrix fon Bodenştedtin Azərbaycanda yüz ilə yaxındır formalaşmış “oğru” imicidir.
M.Osmanoğlu F.Bodenştedtin 1848-ci ildə Almaniyada nəşr etdirdiyi 600 səhifəlik “Qafqaz xalqları və onların ruslara qarşı azadlıq mübarizəsi” kitabının Azərbaycan tarixşünaslığı və mədəniyyətşünaslığı baxımından əhəmiyyətini vurğulayaraq qeyd edib ki, XIX əsrdə Qafqazda cərəyan edən hadisələrin içində Azərbaycanın yerini müəyyənləşdirmək baxımından son dərəcə ciddi və lazımlı mənbə bu əsərə indiyədək Azərbaycan elminin “soyuq yanaşması” təəssüf doğurur. F.Bodenştedtin həm “Qafqaz xalqları və onların ruslara qarşı azadlıq mübarizəsi, həm də 1850-ci ildə nəşr etdirdiyi “Şərqdə min bir gün” kitablarında Rusiyanın işğalçılıq siyasətinə məruz qalan Azərbaycan xalqının tarixi, mənşəyi, siyasi və mədəni proseslərdəki rolu, adət-ənənələri, folkloru barədə kifayət qədər maraqlı faktlar var ki, bunlar tədqiq olunmalı, tarix, ədəbiyyat və mədəniyyətşünaslıq fənlərinin tədrisi zamanı nəzərə alınmalıdır.
M.Osmanoğlu F.Bodenştedtin bədii yaradıcılığında Azərbaycan obrazı məsələsinə toxunaraq irihəcmli “Ləzgi qızı Ada” (1853) epik poemasının Azərbaycana həsr olunmuş ayrı-ayrı fəsillərindən nümunələr göstərərək vurğulayıb ki, müəllifin həm bu əsərinin, həm də Şərq mövzusunda yazdığı digər əsərlərinin Azərbaycan ədəbiyyatı ilə müqayisəli təhlili müasir filologiya elmi baxımından böyük aktuallıq daşımaqdadır.
Sonra mövzu ilə bağlı müzakirələr aparılıb, məruzəçiyə sualla ünvanlanıb.
Sonda Ümumi dilçilik kafedrasının müdiri, akademik Nizami Cəfərov təqdimatın elmi cəhətdən əhəmiyyətini vurğulayıb və diqqəti bu cür müzakirələrin daha geniş auditoriyalarda aparılmasının zəruriliyinə yönəldib.
