Bakı Dövlət Universiteti Filologiya fakültəsi

Bu günlərdə Bakı Dövlət Universitetinin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının əməkdaşı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Aygün Zəkinin “Azərbaycan dramaturgiyasında “atalar və oğullar” problemi” adlı monoqrafiyası nəşr olunmuşdur. Azərnəşrin yayınladığı monoq­rafiyada XIX əsrin axırı – XX yüzilin əvvəllərində Azərbaycan dramaturgiyasında bəhs olunan problem sistemli şəkildə təhlil olunmuşdur.

Mo­noq­ra­fi­ya­da Mir­zə Fə­tə­li Axund­­­za­də ilə ya­na­şı, XIX əs­rin so­nu – XX yü­zi­lin əv­vəl­lə­rin­də Azər­­bay­­can dra­­ma­­­tur­­gi­ya­sı­nın in­ki­şa­fın­da mühüm rol oy­na­mış Nə­cəf bəy Və­­zi­rov, Cə­lil Məm­məd­­qu­­lu­­za­də, Əb­dür­rə­him bəy Haq­­ver­­­di­yev, Nə­ri­man Nə­ri­­ma­nov, Hü­seyn Ca­vid və baş­qa dramatuqların mil­li ədə­biy­ya­tın də­yər­li ör­nək­lə­ri­ni ərsəyə gətirən pyes­lə­ri araşdırma obyektinə çevrilmişdir. Tədqiqatçı adı çəkilən dramatuqların müxtəlif əsər­lə­rin­də ya­ra­dıl­mış obraz və xarakterləri dönəmin, mü­hi­tin prob­lem­lə­ri fo­­nun­­da nə­­sil­­lə­ra­ra­sı qarşıdrmanın fərq­li ra­kurs­la­rın­dan təq­­dim et­mişdir.

Mü­əl­lif araş­dır­ma­ya çə­ki­lən möv­zu­nun Azərbaycan ədə­biy­­yatı ta­ri­xin­də­ki ro­lu­nu və önə­mi­ni vur­ğu­la­maq­la qal­ma­mış, onun folk­lor­dan qay­naq­la­nan ör­nək­lə­ri­nə diq­qət ye­tir­miş, klassik ya­zı­lı mətn­lər­də, divan ədəbiyyatında nə şə­kil­də bə­dii təcəssümünü tap­dı­ğı­nı də­­yər­­lən­­dir­mə­yə ça­lış­mış­dır.

Filologiya elmləri doktoru, professor Vaqif Sultanlı kitaba yazdığı “Dramaturji konfliktə çevrilən əbədi qarşidurma elmi-nəzəri təhlil axarında” adlı ön sözdə araşdırılan mövzu bağlı qənaətlərini aşağıdakı kimi ümumiləşdirir: “Prob­­le­­min in­di­yə qə­dər diq­qət­dən kə­nar­da qal­­ma­sı, da­ha doğ­ru­su əha­tə­li şə­kil­də araş­dı­rıl­ma­ma­sı mü­əy­­yən sə­­bəb­­lər­lə bağ­lı­dır. Hər şey­dən ön­cə, so­vet si­ya­si re­­ji­mi dö­nə­­min­­də mə­nə­vi-əx­la­qi də­yər­lə­rə söy­kə­nən bəl­li prob­lem­­lə­rin təh­li­li və şər­hi ideo­lo­ji ste­reo­tip­lər­lə ya­saq­­lan­­dı­­ğın­­dan ob­yek­tiv səp­ki­li araş­dır­ma­la­ra im­kan ve­ril­­mə­miş­dir. Ək­sər hal­lar­da isə nə­sil­lə­ra­ra­sı zid­diy­yət­lə­rin lü­zum­suz ola­raq sin­fi məc­ra­ya yö­nəl­dil­mə­si, köh­nə­lik­lə tə­zə­li­yin so­­si­al qar­şı­dur­ma­sı­na çə­kil­mə­si və bu bağ­lam­da keç­miş­lə gə­lə­cə­yin üz-üzə qo­yul­ma­sı apa­rı­lan araş­dır­ma­­lar­da yan­­lış, ya­xud bir­­tə­rəf­li so­nuc­la­ra va­rıl­ma­sı­na sə­bəb ol­muş­dur”.

Monoqrafiyada “atalar və oğullar” problemi mil­li yad­daş və öz­gə­ləş­mə, xalq və ha­ki­miy­­yət konf­lik­ti məsələləri ilə əlaqəli şəkildə dəyərləndirilmişdir.